اسید سولفونیک

اسید سولفونیک یا لابسا (LABSA) چیست؟

گروهی از ترکیبات آلی حاوی گوگرد که در آن‌ها گروه عاملی —SO₂OH وجود دارد، اسید سولفونیک نامیده می‌شوند. درباره فرمول شیمیایی آن می‌توان گفت که شبیه به همان فرمول سولفوریک اسید است که یک گروه آلی جایگزین یکی از گروه‌های هیدروکسیل آن شده است. اما برای شروع مقاله کار را با یک سؤال اساسی آغاز می‌کنیم! اسیدهای سولفونیک برای چه مواردی استفاده می‌شود؟

به بیان ساده و غیرتخصصی کاربردهای اسید سولفونیک متنوع است و می‌توان از آن در بسیاری از محصولات مختلف از محصولات پاک‌کننده دارویی گرفته تا فولادسازی استفاده کرد. یکی از رایج‌ترین کاربردهای اسیدهای سولفونیک، نقش آن به‌عنوان واسطه در تولید الیاف و کودهای مصنوعی است. همچنین برای ساخت مواد بازدارنده شعله، علف‌کش‌ها و مواد دارویی ارزشمند است.

کاربردهای اصلی اسید سولفونیک به‌عنوان کاتالیزور در تهیه انامیدها، استرها، نمک‌های آمینی و سنتز پپتید است. علاوه بر این، از آن به‌عنوان حلال استخراج در صنایع غذایی استفاده می‌شود و مشتقات آن در مواد شیمیایی کشاورزی و رزین‌های مصنوعی استفاده می‌شود. اما با ما همراه باشید تا در ادامه مقاله به بررسی تخصصی و ریزبینانه این اسید مهم بپردازیم و صفر و تا صد آن را شرح دهیم.

شناخت اسید سولفونیک از دیدگاه شیمیایی

گفتیم که اسید سولفونیک از اسیدهای دارای پایه آلی بوده و با فرمول کلی RSO3H شناخته می‌شود که در آن R گروه ترکیبی آلی بوده و باقی فرمول را گروه عاملی آن تشکیل می‌دهد. این اسید از مهم‌ترین و اصلی‌ترین ترکیبات آلی دارای سولفور شناخته شده و به‌عنوان یک اسید آزاد نیز دسته‌بندی می‌شود. این اسید آزاد نیز کاربرد بسیار گسترده‌ای در سنتزهای آلی داشته و نقش کاتالیزگر را در واکنش‌ها ایفا می‌کند. این در حالی است که نمک‌ها و سایر مشتقات آن برای تولید کاتالیزورهای محلول در آب مصرف می‌شوند.

البته کاربردهای نمک‌های این دسته از ترکیبات تنها به این مورد ختم نمی‌شود و ما می‌توانیم به گزینه‌های مهمی همچون استفاده در داروسازی، تولید سولفونامید و حتی رزین‌های تبادل یونی هم اشاره کنیم. اسیدهای سولفونیک آروماتیک که در ادامه مطلب نیز به آن پرداخته می‌شود، یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین مواد واسطه برای سنتز و تولید مواد جدیدی مثل فنل‌ها هستند. از دیگر مشخصات اصلی شیمیایی اسید سولفونیک می‌توان به تأثیر زیاد آن روی افزایش محلول پذیری باقی مواد اشاره کرد.

در حقیقت این اسید می‌تواند خاصیتی به وجود آورد که ترکیبات بتوانند با درصد بالاتری در حلال‌ها مثل آب، حل بشوند. برای نمونه یکی از مشتقات این اسید به نام سولفونیک تری فنیل فسفین چنین ویژگی ای را در یک محلول به وجود می‌آورد. در نهایت نیز باید به ترکیب‌های پایه فلزی این اسید اشاره شود که می‌توانند کاتالیزور خوبی برای سنتز ترکیبات پایه آلی در سیستم‌های دوفازی باشند. برای نمونه اگر در صنایع و یا حتی آزمایش بخواهید دو محلول پایه آبی و یک محلول آلی را ترکیب کنید قطعاً به چنین اسیدی نیاز دارید.

جزئیات شیمیایی سولفونیک اسید:

چگالی این اسید 2/2 گرم بر سانتی‌متر مکعب بوده و در دمای 167 درجه سانتی‌گراد شروع به جوشیدن می‌کند. دمای ذوب این ماده که با نام LABSA هم شناخته می‌شود در حدود 259.5 درجه سانتی‌گراد اندازه‌گیری شده است.

اسیدهای سولفونیک در دنیای اطراف ما

در قسمت قبل با دید شیمیایی با سولفونیک اسید آشنا شدیم و در این بخش می‌خواهیم به طور ملموس‌تری با آن ارتباط برقرار کنیم. جالب است بدانید که اسیدهای سولفونیک در طبیعت و اطراف ما اصلاً کم نیستند و در موقعیت‌های مختلفی ممکن است با آنها حتی تماس نیز داشته باشیم.

برای نمونه ماده مغذی تورین که در ساختار بدن همه انسان‌ها و جانوران به وجود می‌آید نام شیمیایی 2-آمینو اتان سولفونیک اسید؛ NH2CH2CH2SO3H) همراه با سولفو باسین ها و سایر سولفولیپیدها از کشت باکتریایی با زنجیرهای 15 تا 17 کربنه حاصل می‌شوند!

اسیدهای تجاری مهمی نیز با این گروه عاملی به دست می‌آید که از مهم‌ترین آنها می‌توانیم به اسیدهای سولفونیک آلیفاتیک متان سولفونیک اسید و تری فلورومتان سولفونیک اسید (تریفلیک اسید؛ CF3SO3H) اشاره کنیم. این موارد به‌عنوان کاتالیزورهای پیشرفته در فرایندهای شیمیایی مهم پیچیده و در مقیاس تجاری معمولاً مورداستفاده قرار می‌گیرند. برای مثال، تریفلیک اسید یکی از قوی‌ترین و باکیفیت‌ترین اسیدهای آلی شناخته شده که کارایی آن به‌عنوان کاتالیزور در پروسه تولید پلیمرها موردتوجه صنایع قرار گرفته است.

از دیگر نقش‌های مهم این اسید در صنعت می‌توانیم به کاربرد آن در سلول‌های سوختی و تولید انرژی، تولید بنزین و سنتز ترکیبات فلزی اشاره کنیم. اسیدهای معطری که از پروسه ترکیب اسید سولفونیک با سایر مواد عطری به دست می‌آید نیز با تری اکسید گوگرد واکنش می‌دهد و به تولید اولئوم منجر خواهد شد. در صنعت به این واکنش مهم سولفوناسیون گفته می‌شود.

نگاهی به عملیات سولفوناسیون

در قسمت قبلی با سولفوناسیون آشنا شدیم و حالا بد نیست که این عملیات را باهم بررسی کنیم. می‌دانیم که اسیدهایی که این گروه عاملی را دارند معمولاً به‌صورت نمک‌های سدیمی مورداستفاده قرار می‌گیرند. از همین رو یکی از مرحله‌های مهم در سولفوناسیون به فرایند خنثی‌کردن و کاهش‌دادن اثر سدیم هیدروکسید یا سدیم کربنات اختصاص دارد. این عملیات در مقیاس تولیدی برای تولید نمک‌های سدیم یا TPPTS و تولید اسید آلکیل بنزن مورداستفاده قرار می‌گیرد.

کاربرد TPPTS در کاتالیزورها بوده و از اسیدهای بنزن سولفونیک آلکیله به‌عنوان شوینده‌های مصنوعی استفاده می‌شود. از دیگر کاربردهای آن نیز می‌توان به ساخت اسید آنتراکینون سولفونیک اشاره کرد که آن هم در تهیه آلیزارین و سایر رنگ‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرد.

سولفوناسیون همچنین مواد شوینده و مواد آرایشی خاصی مانند کرم‌های موبر و شامپو تولید می‌کند. این محصولات حاوی آلکیل بنزن سولفونات هستند که از سولفوناسیون هیدروکربن‌های آروماتیک مربوطه تهیه می‌شوند. اسید سولفونیک به‌عنوان یک افزودنی در سوخت‌های مخصوص خودروهای مسابقه‌ای استفاده می‌شود؛ زیرا به آنها کمک می‌کند تا راحت‌تر مشتعل شوند. اسیدهای سولفونیک همچنین مواد دارویی، عطر، رنگ و لاستیک تولید می‌کند.

عملیات استری شدن در اسیدهای سولفونیک

اسیدهای سولفونیک را می‌توان خیلی راحت به استر تبدیل کرد. این دسته از ترکیبات آلی دارای فرمول کلی R-SO2-OR هستند. استرهای سولفونیک مانند متیل تریفلات عوامل آلکیله‌کننده خوب در سنتز آلی در نظر گرفته می‌شوند. چنین استرهای سولفوناتی اغلب با الکلیزاسیون سولفونیل کلریدها به دست خواهند آمد.

عملیات هالوژناسیون

گروه‌های سولفونیل هالید زمانی به وجود می‌آیند که یک گروه عاملی سولفونیل به‌تنهایی به یک اتم هالوژن متصل می‌شود. آنها فرمول کلی R-SO2-X را دارند که در آن X یک هالید و تقریباً همیشه کلرید است. آنها با کلرزنی اسیدهای سولفونیک با استفاده از تیونیل کلرید و معرف‌های مربوطه تولید می‌شوند.

جابه‌جایی توسط هیدروکسید

پیوند (آریل)C-SO3- اگرچه قوی است، اما می‌تواند توسط معرف‌های هسته دوست شکسته شود. از اهمیت تاریخی و مداوم، آلفا سولفوناسیون آنتروکینون و به دنبال جابه‌جایی گروه سولفونات توسط دیگر هسته‌دوست‌ها است که نمی‌توانند مستقیماً نصب شوند. یک روش اولیه برای تولید فنل شامل هیدرولیز پایه بنزن سولفونات سدیم بود که می‌تواند به‌راحتی از بنزن تولید شود:

C6H5SO3Na + NaOH → C6H5OH + Na2SO3

شرایط برای این واکنش سخت است، بااین‌حال، نیاز به قلیایی ذوب شده یا هیدروکسید سدیم مذاب در دمای 350 درجه سانتیگراد برای خود بنزن سولفونیک اسید است. مکانیسم هیدرولیز قلیایی ذوب شده کلرو بنزن که از طریق حذف یا افزودن (مکانیسم بنزین) انجام می‌شود.

بر خلاف آن اسید بنزن سولفونیک با وجود عدم وجود جانشین‌های تثبیت‌کننده، با یک مکانیسم SNAr تحت تبدیل مشابهی قرار می‌گیرد، همان‌طور که با برچسب‌گذاری 14C نشان می‌دهد. اسیدهای سولفونیک با گروه‌های الکترون‌کشنده (مثلاً با جایگزین‌های NO2 یا CN) با سهولت بیشتری تحت این تبدیل قرار می‌گیرند.

اسیدهای سولفونیک و تولید اسید تریفلیک

در بخش‌های پیشین به اسید تریفیک نیز اشاره کردیم  حال قصد داریم تا مقداری هم به این محصول اسید سولفونیک بپردازیم. از جمله روش‌های مختلفی که برای تهیه اسیدهای سولفونیک آلیفاتیک استفاده می‌شود، اکسیداسیون سایر ترکیبات آلی گوگردی، واکنش آلکیل هالیدها و سولفیت‌های فلزی، و واکنش ترکیبات آلی فلزی با کمپلکس‌های آمین تری اکسید گوگرد (مانند Me3NSO3) است. اسید تریفلیک توسط فلوراسیون الکتروشیمیایی متان سولفونیل کلرید یا فلوراید ساخته می‌شود.

اسیدهای سولفونیک و سولفونامیدهای ضدباکتری

در بسیاری از موارد از اسید سولفونیک به‌عنوان کاتالیزور استفاده می‌شود. این خاصیت آنها را به‌عنوان یک افزودنی در تهیه نمک‌های آمینی و سنتز پپتید مفید می‌کند. آنها همچنین در تولید الاستومرهای با کارایی بالا مانند لاستیک طبیعی اصلاح شده با اسیدهای سولفونیک، کوپلیمرهای استایرن – بوتادین و کوپلیمرهای بلوکی استایرن – ایزوپرن – استایرن مفید هستند.

خواص سولفونیک اسید که آن را متمایز می‌کند!

اسیدهای سولفونیک اسیدهای معدنی جامد هستند. اسیدسولفوریک رایج‌ترین نمونه اسید سولفونیک است. اسیدهای سولفونیک بی آب (CAS شماره 2893-98-9) مایعات بی‌رنگ و محلول در آب با بوی نامطبوع هستند. آنها در تماس با هوای مرطوب سولفید هیدروژن آزاد می‌کنند. به دلیل رطوبت سنجی، تمایل زیادی به آب دارند و به‌راحتی در آب حل می‌شوند. به‌طورکلی، اسیدهای سولفونیک در دماهای بالا پایدار هستند؛ اما می‌توانند پراکسیدهای انفجاری را در طول ذخیره‌سازی تشکیل دهند.

آنها به‌عنوان یک کاتالیزور ابزاری هستند. این خاصیت آنها را به‌عنوان یک افزودنی در تهیه انامیدها، استرها، نمک‌های آمینی و سنتز پپتید مفید می‌کند. اسیدهای سولفونیک دارای خواص اسیدی و بازی هستند؛ زیرا دارای هر دو گروه سولفونات و گروه هیدروکسیل هستند: R-S(O)(O)-OH. دو اسید سولفونیک رایج عبارت‌اند از: آلکیل سولفونیک اسیدها و اسیدهای آریل سولفونیک.

آلکیل بنزن سولفونات‌ها حیاتی‌ترین مشتقات آلکیل سولفونیک اسید هستند که به‌عنوان سورفکتانت‌های آنیونی در شوینده‌های خانگی استفاده می‌شوند. اسیدهای آریل سولفونیک عمدتاً به‌عنوان پیش‌ساز رنگ‌ها موردتوجه هستند.

نگاهی به جایگاه سولفونیک اسید در صنایع

اسید سولفونیک به‌عنوان ماده خام برای تولید کاپرولاکتام، پیش‌ساز نایلون، استفاده می‌شود. در این واکنش از سولفید هیدروژن به‌عنوان معادل گوگرد عنصری استفاده می‌شود. به‌عنوان‌مثال، یکی از کاربردهای خاص اسیدهای سولفونیک به‌عنوان کاتالیزور در تهیه انامیدها، استرها، نمک‌های آمینی و سنتز پپتید است. علاوه بر این، سولفونیک اسید می‌تواند به‌عنوان حلال استخراج توسط صنایع غذایی استفاده شود و مشتقات آن در مواد شیمیایی کشاورزی و رزین‌های مصنوعی استفاده می‌شود.

استفاده از اسیدهای سولفونیک به‌عنوان کاتالیزور در پالایش نفت ضروری است. این می‌تواند در تولید الاستومرهای با کارایی بالا مانند لاستیک طبیعی اصلاح شده با اسید سولفونیک، کوپلیمرهای استایرن – بوتادین و کوپلیمرهای بلوکی استایرن – ایزوپرن – استایرن مفید باشد.

سولفونیک اسید برای تولید مواد شوینده استفاده می‌شود. این یک پاک‌کننده بسیار قوی است که می‌تواند لکه‌های باقی‌مانده از پاک‌کننده‌ها را از بین ببرد.سولفونیک می‌تواند در فولادسازی استفاده شود و کیفیت فولاد و نقطه ذوب آن را بهبود می‌بخشد. سولفوناسیون همچنین مواد شوینده و مواد آرایشی خاصی مانند کرم‌های موبر و شامپو تولید می‌کند. این محصولات حاوی آلکیل بنزن سولفونات هستند که برای سولفونه کردن هیدروکربن‌های آروماتیک مربوطه آماده شده اند.

کاربردهای سولفونیک اسید

اسید مورد نظر به‌عنوان یک اسید ساختگی، کاربردهایی در صنایع و مصارف گوناگون دارد. از جمله:

• خاصیت غیر اکسید کنندگی این اسید باعث می‌شود که از آن به‌عنوان کاتالیزور در واکنش‌های شیمیایی استفاده شود. این اسید می‌تواند برای تبادل یونی یا به‌اصطلاح نرم‌کنندگی آب یک کاتالیزور باشد. آب نرم نسبت به آب سخت برای مقدار یکسان تمیزکردن، به مقدار کم‌تری صابون نیاز دارد؛ ازاین‌رو آب نرم برای مصارف شستشو مناسب‌تر است.
• برای پوشش اتومبیل و یا کف آن از اسید سولفونیک آروماتیک (معطر) استفاده می‌شود تا در برابر سایش و خوردگی از آن محافظت به عمل آید.
• به‌منظور افزایش قدرت تمیزکنندگی شوینده‌هایی نظیر صابون، از اسید سولفونیک استفاده می‌کنند. این اسید باعث ازبین رفتن کشش سطحی آب لکه‌ها و کثیفی های روی پارچه یا لباس می‌شود و فرایند شستشو را راحت‌تر می‌کند.
• اسید سولفونیک در صنعت داروسازی نیز کاربرد دارد و برای تهیه داروهای آنتی‌باکتریال مثلاً داروهای ضد سرفه از آن استفاده می‌کنند.
• همان‌طور که بیان شد این اسید خاصیت پاک‌کنندگی نیز دارد و در تهیه مواد تمیزکننده مثلاً شیشه‌پاک‌کن، پودرهای شوینده و… از آن بهره می‌گیرند.
• در صنعت تولید رنگ نیز از سولفونیک اسید استفاده می‌شود. رنگ‌هایی که تولید می‌شود خاصیت اسیدی داشته و با آب شسته نمی‌شوند.
• نمک‌ها و استرهای آن سولفونات‌ نامیده می‌شوند و کاربرد گسترده‌ای در صنعت دارند.
• برخی ترکیبات آن در صنعت باتری‌سازی نیز کاربرد دارند.
• در صنعتی نظیر کاغذسازی نیز از این اسید برای جداکردن لیگنین از دیواره سلول‌های گیاهی استفاده می‌کنند. (به این صورت که اسید باعث ازبین‌رفتن پیوندهای بین سلولز و لیگنین می‌شود و تراشه‌های چوب با یون‌های سولفیت و بی سولفیت جایگزین شده و حذف می‌شوند.)

چرا صنایع شوینده به سراغ سولفونیک اسید می‌آیند؟

اسید سولفونیک موجود در مواد شوینده بهترین راه برای ازبین‌بردن لکه است.دلیل این امر این است که مولکول‌های این اسید دارای بار مثبت هستند. این بدان معنی است که آنها تمایل کمی به لکه‌های دارای بار منفی دارند، مانند لکه‌های پروتئین یا مواد معدنی. در تئوری، باید آنها را از روی پارچه بلند کند و لکه‌ها را کاملاً از بین ببرد.

هنگامی که لباس‌های خود را با آب و مواد شوینده می‌شویید، آب کثیفی سطح پارچه و سایر مواد را در خود حل می‌کند. سپس مواد شوینده آن ذرات را تجزیه می‌کند، آنها را از پارچه جدا می‌کند و حتی بیشتر به قطعات کوچک‌تر می‌شکند.اسیدهای سولفونیک در تجزیه چربی نیز خوب هستند؛ زیرا سطح pH کمی بالاتر از سایر انواع شوینده‌ها دارند. آنها به‌خوبی در پاک‌کننده‌های خانگی کار می‌کنند؛ زیرا این محصولات باید در برابر چربی و روغن و کثیفی و کثیفی مؤثر باشند.

اسید سولفونیک موجود در مواد شوینده چگونه کار می‌کند؟

اسیدهای سولفونیک یک پاک‌کننده عالی هستند. آنها با ازبین‌بردن لکه‌ها، کثیفی‌ها و کثیفی‌ها از لباس‌ها، ظروف، کف و سایر سطوح خانه شما کار می‌کنند. آنها کار می‌کنند؛ زیرا دارای یک یون با بار منفی هستند. هنگامی که اسید با یک سطح دارای بار مثبت تماس پیدا می‌کند یا به دلیل کثیفی یا ذرات دیگر دارای بار مثبت است، اسید سولفونیک خود را به سطح می‌چسبد و شروع به تجزیه مولکول‌های خود می‌کند. این به پاک‌کننده اجازه می‌دهد تا به عمق سطح نفوذ کند و تمام کثیفی‌ها و آلودگی‌ها را از بین ببرد.

بهترین قسمت؟ اسیدهای سولفونیک دوستدار محیط‌زیست هستند. بر خلاف بسیاری از پاک‌کننده‌های دیگر حاوی مواد شیمیایی مانند سفیدکننده کلر، اسیدهای سولفونه در صورت استفاده طبق دستور برای شما یا خانواده شما مضر نیستند. برخی از مردم فکر می‌کنند که استفاده از این نوع پاک‌کننده ممکن است مضر باشد؛ زیرا اسیدی است، اما این درست نیست. PH روغن‌های سولفونه به طور متوسط ​​حدود 9 است، در حالی که pH سرکه به طور متوسط ​​حدود 2-3 است.

اسیدهای سولفونیک سورفکتانت‌هایی هستند که مولکول‌هایی هستند که کشش سطحی مایعات را کاهش می‌دهند. این اجازه می‌دهد تا قدرت مرطوب و تمیزکنندگی بهتری در مایعات خاص داشته باشید. شوینده مایع دارای غلظت بالاتری از اسید سولفونیک نسبت به سایر مواد است که امکان تمیزکردن بهتر را فراهم می‌کند. همچنین شستشوی مایع را آسان‌تر می‌کند.

برای ازبین‌بردن کثیفی یا کثیفی در یک منطقه، مایع شوینده باید با آب مخلوط شود تا ذرات کثیفی از هر جایی که گیرکرده است، آزاد شود. شوینده مایع با ذرات کثیفی متصل می‌شود و آنها را مایع می‌کند تا به‌راحتی با آب شسته شوند. این باعث می‌شود که یکی از محبوب‌ترین پاک‌کننده‌ها برای شستن لباس‌ها باشد؛ زیرا اغلب در شوینده‌های لباسشویی استفاده می‌شود.

فرایند تولید سولفونیک اسید (Solfonic Acid)

سولفونیک اسید یک ماده شیمیایی مصنوعی بوده و به فرایند تولید آن سولفوناسیون می‌گویند. روش تولید آن در ادامه شرح داده می‌شود. ابتدا گوگرد عنصری (S) به‌صورت پودر یا کلوخه به درون حوضچه‌های ذوب ریخته می‌شود. در آنجا ناخالصی‌های آن ته‌نشین می‌شود. در این حوضچه‌ها گوگرد تحت دمای 130 درجه سانتی‌گراد قرار گرفته و ذوب می‌شود. سپس این گوگرد مذاب به درون کوره پمپ شده و در آنجا می‌سوزد.

با سوختن گوگرد در کوره گوگرد دی‌اکسید (SO2) تولید می‌شود. در اثر تولید این گاز گرمای زیادی آزاد می‌شود به‌طوری‌که دمای کوره پس از واکنش 600 تا 1000 درجه خواهد بود. دمای گاز باید پایین بیاید؛ لذا آن را از یک مبدل عبور می‌دهیم و دما را تا 420 درجه سانتی‌گراد کاهش می‌دهیم. سپس گوگرد دی‌اکسید تولید شده در حضور یک کاتالیست، به گوگرد تری اکسید (SO3)  تبدیل می‌شود.

در حین تولید این گاز نیز گرمای زیادی به وجود می‌آید. مجدداً نیاز به دفع گرما و خنک شدن است که دوباره از یک مبدل هوا استفاده می‌شود تا دمای آن  تا 430 درجه پایین بیاید. در مرحله آخر گاز گوگرد تری اکسید (SO3) وارد رآکتورهای مخصوصی شده که در آنها اسید موردنظر تولید می‌شود. اسید تولید شده به مخازن ذخیره وارد شده و در آنجا ذخیره می‌شود تا بعد از آن وارد فرایند بسته‌بندی شود. به‌طورکلی فرایند تولید اسید سولفونیک بر پایه سوزاندن گوگرد است.

خواص و ویژگی‌های سولفونیک اسید

این نوع اسید خاصیت قطبی داشته و تمایل دارد که به شکل جامدهای بلوری و یا مایع چسبناک وجود داشته باشد. داشتن قطبیت و اسیدیته بالا که از خواص این اسیدها محسوب می‌شود باعث می‌شود آنهایی که زنجیره کوتاه دارند در آب حل شوند و گروه‌هایی از آنکه دارای زنجیره بلند هستند، خاصیت شویندگی پیدا ‌کنند.

شکل مایع این اسید دمای جوش و ویسکوزیته بالایی دارد. درعین‌حال که بی‌رنگ، غلیظ و چسبناک است غیر اکسیدکننده نیز هست. سولفونیک اسیدها تمایل بالایی به واکنش‌دادن با کربوهیدرات‌ها و پروتئین‌ها دارند. گروه‌های موجود در این اسید باعث افزایش حلالیت ترکیب‌های آبی نیز می‌شوند.

رعایت ایمنی و دقت هنگام استفاده از این اسید

درست است که این اسید نقطه اشتعال بسیار بالایی دارد اما در صورت آتش‌گرفتن گازهای سمی کربن‌دی‌اکسید، کربن مونوکسید و گازهای حاوی گوگرد تولید می‌کند. این گازها هم برای محیط‌زیست و هم انسان‌ها سمی و خطرناک هستند.

در صورت تماس با پوست موجب سوزش می‌شود؛ لذا هنگام کار با آن از دستکش استفاده کنید. اگر بخارات آن وارد دستگاه تنفس شوند باعث تحریک و سوزش شده و به ریه‌ها آسیب می‌زنند؛ از این رو واجب است کسانی که با این اسید در تماس هستند در حین کار از دستکش، ماسک، لباس مخصوص و دیگر لوازم ایمنی استفاده کنند. همچنین هنگام کار با آن دقت و تمرکز لازم را روی کار خود داشته باشند.

در صورتی که قدری از آن در محیط کار شما ریخت، به‌سرعت پسماندها را جمع آوری کنید. اگر با پوست و یا چشم شما تماسی صورت گرفت، فوراً محل را با آب و صابون شستشو دهید.

راهنمای کامل و گام‌به‌گام برای بعد از آسیب با اسید.

• سعی کنید مواد شیمیایی و لباس‌های آلوده را با دقت خارج کنید.
• ناحیه آسیب‌دیده را تاحدامکان با آب تمیز بشویید
• لباس‌های شیمیایی و آسیب‌دیده را بردارید
• سعی کنید لباس‌های شیمیایی و آلوده را از تماس با پوست و چشم جدا کنید، اما بسیار مراقب باشید که مواد شیمیایی را لمس نکنید یا پخش نکنید.
• از دستکش یا سایر مواد محافظ برای پوشاندن دست‌ها استفاده کنید و در صورت امکان لباس‌هایی مانند تیشرت‌ها را به احتیاط جدا کنید، به‌جای اینکه آن‌ها را از روی سر جدا کنید.
• پوست را پاک نکنید؛ زیرا ممکن است آلودگی ایجاد کند
• اگر ماده شیمیایی خشک است، آن را از روی پوست پاک کنید
• به طور مداوم با آب تمیز بشویید
• ناحیه آسیب‌دیده را به طور مداوم با آب تمیز دراسرع‌وقت بشویید
• سعی کنید مطمئن شوید که آب می‌تواند بدون جمع‌شدن روی پوست از ناحیه آسیب‌دیده خارج شود
• فقط از آب استفاده کنید – ناحیه را مالش یا پاک نکنید
• تا رسیدن آمبولانس تلفنی بمانید و از هر توصیه دیگری که توسط مسئول اورژانس داده شده است برای جلوگیری از آسیب بیشتر پیروی کنید.

بسته‌بندی ایمن اسید سولفونیک

اسید سولفونیک در بشکه‌های 200 و یا 220 کیلوگرمی بسته‌بندی و نگهداری می‌شود. این اسید در بسته‌بندی‌های کوچک‌تر نیز تولید می‌شود که بیش‌تر برای مصارف آزمایشگاه‌های تحقیقاتی و پزشکی خریداری می‌شوند. ظروف حاوی آن باید در یک مکان خشک و خنک و به‌دور از مواد گرمازا یا مولد جرقه قرار گیرند.

مشتقات سولفونیک اسید

از مشتقات مهم این ماده می‌توان به کلرو سولفونیک و فلوئورو سولفونیک اشاره کرد. در اثر واکنش گوگرد تری اکسید مایع با کلریدریک اسید، کلرو سولفونیک تولید می‌شود. در سنتز مواد آلی از آن به‌عنوان سولفوناته‌کننده استفاده می‌شود.

همان‌طور که اشاره شد تولید گاز SO3 موجب گرم‌شدن محیط می‌شود.  به‌منظور خنک‌کردن محیط آن را از یک مبدل هوا عبور می‌دهند. در حین خنک شدن فلوئور هیدروژن به درون آن راه پیدا می‌کند و در نهایت فلوئورو سولفونیک تولید می‌شود.

خرید و فروش اسید سولفونیک

صدرا شیمی به‌عنوان یکی از تامین کنندگان معتبر مواد اولیه شوینده توانایی تامین اسید سولفونیک پاکسان و سایر برندهای معتبر را با بالاترین کیفیت و بهترین قیمت داراست. جهت استعلام قیمت و خرید اسید سولفونیک با کارشناسان فروش صدرا شیمی تماس حاصل بفرمایید.

تولید کنندگان اسید سولفونیک در ایران

از جمله تولید کنندگان اسید سولفونیک در ایران می توان به شرکت های زیر اشاره کرد:

• اسید سولفونیک پاکسان
• اسید سولفونیک محب
• اسید سولفونیک شکوفا شیمی
• اسید سولفونیک پدیده شیمی
• اسید سولفونیک کندر

که در بین شرکت های تولید کننده محصول شرکت پاکسان از کیفیت و تقاضای بالایی برخوردار است.

کلام آخر

سولفونات‌ها بخش مهمی از زندگی مدرن هستند. آنها در همه چیز از مواد شوینده گرفته تا محصولات مراقبت شخصی استفاده می‌شوند و در کاری که انجام می‌دهند ایمن و مؤثر هستند. اما اگر می‌خواهید از مصرف سولفونات‌ها اجتناب کنید، چند قدم ساده وجود دارد که می‌توانید برای به‌حداقل‌رساندن قرارگرفتن در معرض آن‌ها انجام دهید. اسیدهای سولفونیک برای چه مواردی استفاده می‌شود؟ اسیدهای سولفونیک از بسیاری جهات مفید هستند. کاربردهای زیادی دارد که نام‌بردن از همه آنها دشوار است.

اسید سولفونیک به‌عنوان یک افزودنی در سوخت‌های مخصوص خودروهای رالی به کار برده می‌شود؛ چون به آنها این امکان را خواهد داد تا راحت‌تر بسوزند. سولفوناسیون همچنین برای تولید مواد تمیزکننده و حتی مواد آرایشی استفاده می‌شود.سولفونیک یک اسید قوی است که به‌عنوان کاتالیزور برای تولید سایر مواد شیمیایی استفاده می‌شود. همچنین برای بنزین، رنگ‌ها و داروها استفاده می‌شود. می‌تواند در تولید الاستومرهای با کارایی بالا مانند لاستیک طبیعی اصلاح شده با اسید، کوپلیمرهای استایرن – بوتادین و استایرن مفید باشد.